1.0 Pendahuluan
Teknologi Maklumat (Information
Technology-IT) sering digambarkan sebagai istilah yang timbul hasil penggunaan
komputer, penyiaran, telekomunikasi dan rangkaian data. Tiga teknologi asas
yang menyokongnya ialah perkakasan komputer, perisian komputer dan komunikasi
data. Teknologi maklumat terhasil daripada gabungan teknologi
elektronik mikro, telekomunikasi dan komputer yang berkaitan dengan penerimaan
dan penyampaian maklumat seperti perkataan, gambar, bunyi dan nombor kepada
pengguna secara elektronik. Perkakasan
komputer merupakan mesin atau alat fizikal yang melakukan fungsi-fungsi asas
kitaran pemprosesan data sama ada di luar talian ataupun di dalam talian.
Fungsi-fungsi tersebut ialah penyediaan dan kemasukan data, pemprosesan, storan,
input dan output.
Perisian pula merupakan jujukan
arahan yang terperinci atau aturcara yang direkabentuk untuk mengarahkan
komputer melaksanakan fungsi tertentu. Terdapat dua jenis perisian iaitu perisian sistem dan perisian aplikasi. Komunikasi
data ditakrif sebagai pemindahan data dari satu tempat ke tempat yang lain
secara elektronik dalam bentuk digital. Bagaimanapun, data digital perlu
ditukar kedalam bentuk analog oleh modem sebelum komunikasi dijalankan. Contoh
perkakasan komunikasi lain ialah Pemultipleks, Pemproses Hujung Hadapan dan Kad
Antaramuka Rangkaian (Network Interface Card).
Teknologi maklumat boleh ditakrifkan sebagai
sebarang kaedah yang digunakan untuk memindah, menyebar dan memapar maklumat. Teknologi Maklumat (Information
Technology) atau IT dan Teknologi Maklumat dan Komunikasi
(Information and Communication Technology) atau ICT merupakan
teknologi yang diperlukan untuk pemprosesan data. Ruang lingkup tajuknya sangat
luas iaitu berkenaan segala aspek dalam pengurusan dan pemprosesan maklumat.
Secara tepat dan mudah, penggunaan komputer dan perisian untuk mengubah,
menyimpan, melindungi, memproses, memindah, melihat, dan mendapatkan maklumat
tanpa mengira tempat dan waktu.
Definisi teknologi maklumat boleh diringkaskan
sebagai satu proses pengaliran, penyebaran, pemprosesan dan penyimpanan
maklumat menggunakan perantaraan teknologi. Seperti yang diketahui umum,
teknologi disifatkan sebagai satu bentuk pemudahcara yang membolehkan
pengaliran maklumat menjadi sangat pantas. Sebenarnya teknologi maklumat tidak
terhad kepda internet dan komputer sahaja tetapi ia melibatkan televisyen,
telefon, telefon mudah alih, fax, telegram, PDA dan sistem satelit dalam
menyampaikan maklumat kepada penerima. Terdapat
3
asas penting dalam penggunaan teknologi maklumat. Pertama,
teknologi maklumat adalah untuk mengumpul maklumat. Ia digunakan untuk suntingan dengan menggunakan
teknologi. Contoh, dengan menggunakan komputer ia boleh merekod bunyi, imej dan
sebagai pengesan gerakkan. Kedua, adalah untuk memanipulasikan maklumat dan
proses semula imej. Ketiga, digunakan untuk berkomunikasi iaitu ia
menjelaskan bagaimana teknologi maklumat digunakan untuk berkomunikasi bagi
mendapatkan maklumat daripada sumber kepada penerima.
2.0 Pengaruh Bahasa Dalam TMK
Pada masa ini, bidang
berkaitan teknologi maklumat amat penting.
Ekoran daripada ledakan teknologi maklumat ini turut memberi kesan
terhadap penggunaan bahasa Melayu di Malayisa.
Kita sedia maklum bahawa bahasa yang digunakan terhadap penggunaan TMK
ialah bahasa Inggeris. Keadaan ini
memberi kesan terhadap bahasa Melayu dalam penggunaan teknologi maklumat. Penggunaan bahasa Inggeris yang berleluasa
dalam TMK menjadikan berlakunya kemerosotan fungsi dan keperluan terhadap
bahasa Melayu dalam kehidupan masyarakat sehingga menyebabkan hilangnya
keyakinan masyarakat terhadap bahasa sendiri.
Penekanan terhadap TMK di era globalisasi
dan liberalisasi bermakna penggunaan Bahasa Inggeris menjadi semakin penting
dan tidak dapat dielakkan oleh masyarakat dunia. Era TMK telah menunjukkan
Bahasa Inggeris mengiringi kelahiran pertama Internet dunia di Amerika Syarikat
dan seterusnya diikuti dengan pengeluar perisian dan perkakasan komputer
seperti Microsoft, Dell dan Hewlett-Packard yang semuanya diasaskan oleh mereka
yang berbahasa Inggeris. Perubahan persekitaran ini menimbulkan persoalan sama
ada mampukan Bahasa Melayu digunakan di dalam era TMK sebagai bahasa
perantaraan alternatif untuk dimanfaatkan oleh masyarakat.
2.1 Peranan Bahasa Melayu Pada Era
TMK
TMK
merupakan satu penemuan dan inovasi yang dicipta dari barat. Bagi mengembangkannya maka penggunaan bahasa
Inggeris telah digunakan seluas-luasnya di seluruh dunia sehinggalah ke
negara-negara yang tidak menjadikan bahasa Inggeris sebagai bahasa rasmi
termasuklah Malaysia. Masyarakat
berbahasa Melayu perlu mencari kaedah untuk membolehkan bahasa Melayu mempunyai
nilai tambah dalam masyarakat yang mementingkan bahasa Inggeris. Perkembangan era globalisasi memberikan cabara
baru kepada bahasa Melayu. Perkembangan
pesat dalam teknologi maklumat dan komunikasi (TMK) melahirkan unsur baru yang
dikenali sebagai bahasa rojak yang semakin berkembang luas dalam kalangan
pengguna bahasa. Selain itu, penggunaan
bahasa Melayu dalam internet juga perlu dipertingkatkan agar seiring dengan
penggunaan-penggunaan bahasa-bahasa utama lain di dunia. Penggunaan bahasa Melayu dalam ruang siber
ini menyebabkan berlakunya perubahan yang ketara khususnya ruang sembang siber
yang memperlihatkan munculnya bahasa-bahasa yang tidak mengikut hukum
tatabahasa yang betul. Antara
perkataan-perkataan baru yang dikhuatiri akan mencemarkan nilai-nilai asli
dalam bahasa Melayu ialah seperti kang (nanti), a’kum (assalamualaikum), tipon
(telefon), persal (mengapa), nko (engkau) dan lain-lain lagi. Hal inilah yang perlu disedari oleh pengguna
internet yang menggunakan bahasa Melayu sebagai wadah komunikasi agar tidak
menggunakan bahasa Melayu sesuka hati tanpa mengambil kira peraturan yang sedia
ada.
Nik Safiah Karim (1999) berpendapat
apabila TMK dikembangkan dalam bahasa Inggeris, maka istilah-istilah yang
digunakan perlulah disesuai dan diselarikan dengan bahasa-bahasa rasmi dan
utama di negara-negara yang tidak menjadikan bahasa Inggeris sebagai bahasa
rasmi seperti di Malaysia. Walaupun
bahasa Inggeris merupakan bahasa yang penting dalam TMK, namun perlu ada ruang
bagi penggunaan bahasa Melayu mengikut keperluan masyarakat dan negara
Malaysia. Penggunaan bahasa Inggeris
yang berleluasa dalam TMK sebenarnya tidak mengancam kedudukan bahasa Melayu
sebagai bahasa rasmi dan utama negara Malaysia sebaliknya akan memperkayakan
lagi istilah tatabahasa Melayu sebagai bahasa TMK sehingga terbitnya Kamus Komputer oleh Dewan Bahasa dan
Pustaka.
Apabila
TMK diperkenalkan kepada masyarakat Malaysia terutamanya di kalangan orang
Melayu, maka kita berpeluang untuk menjadikan dunia TMK tersebut dwibahasa
iaitu bahasa Inggeris dan bahasa Melayu.
Nik Safiah Karim (1999) juga berpendapat bahasa Melayu perlu diperlengkapkan
dengan istilah-istilah yang cukup dan memenuhi maksud yang digunakan dalam
bahasa Inggeris. Walaupun sudah terdapat
Kamus Komputer yang diperkenalkan, namun bagi penutur-penutur bahasa Melayu
lebih suka menggunakan bahasa Inggeris berbanding bahasa Melayu. Pengguna-pengguna Melayu yang bertutur bahasa
Melayu misalnya lebih suka menggunakan istilah ’mouse’ daripada menggunakan ’tetikus’. Begitu juga dengan isitilah-istilah lain
seperti keyboard (papan kekunci), download (muat turun), upload (muat naik), password (kata laluan) dan lain-lain. Keadaan ini terjadi akibat daripada sikap
kita sendiri yang tidak yakin bahawa bahasa Melayu juga mampu untuk digunakan
dalam TMK.
Dalam
usaha untuk memastikan bahasa Melayu diterima dalam TMK, maka usaha-usaha perlulah
dilakukan terutama dari segi pembinaan
kosa kata, pembinaan laras dan
pembinaan bahan. Bahasa Melayu akan
dapat menangani bidang TMK jika terdapat istilah-istilah yang relevan dan tidak
semestinya daripada ungkapan-ungkapan
tulen bahasa Melayu. Istilah-istilah ini boleh terdiri dalam
bentuk pinjaman daripada bahasa Inggeris tanpa membuat penyesuaian kepada
sistem bunyi bahasa Melayu dan menterjemahkan ke dalam bahasa Melayu konsep
serta istilah bahasa Inggeris. Antaranya
istilah-istilah seperti internet, e-mel, multimedia, web, perisian, cakera
padat dan sebagainya yang telah diguna dan diterima secara meluas dalam
pelbagai bidang penulisan berbahasa Melayu.
Apa yang menjadi masalah ialah pengguna sendiri yang menganggap
istilah-istilah dalam bahasa Melayu tersebut sesuatu yang ganjil dan
pelik. Jadi mereka ini perlu diterapkan
semangat patriotisme terhadap bahasa Melayu agar dapat menggunakannya dalam
aktiviti TMK.
Pihak-pihak
yang bertanggungjawab terhadap penciptaan istilah-istilah seperti Bahagian
Peristilahan, Dewan Bahasa dan Pustaka perlu berusaha untuk menyediakan kosa
kata yang cukup supaya bahasa Melayu dapat digunakan dalam bidang TMK seperti
mana penggunaan bahasa Inggeris. Untuk
menjayakan penggunaan bahasa Melayu sebagai bahasa TMK maka semua pihak
daripada pucuk pimpinan hinggalah kepada rakyat perlu bekerjasama untuk
menggunakan istilah-istilah TMK yang telah pun diterjemahkan oleh pihak-pihak
yang telah diamanahkan untuk mencipta istilah-istilah berbahasa Melayu dalam
bidang TMK.
2.2 Pengaruh Khidmat Pesanan
Ringkas (SMS) Terhadap Bahasa Melayu
Khidmat
Pesanan Ringkas (SMS) merupakan satu khidmat yang begitu popular di kalangan
pengguna telefon terutamanya pengguna telefon bimbit. Peringkat awal kemunculannya komunikasi ini
hanya melibatkan dua pihak sahaja dan hanya boleh dilihat melalui skrin telefon
sahaja. Namun kini SMS yang dihantar
kepada rangkaian-rangkaian televisyen telah dapat dibaca oleh seluruh penduduk
melalui televisyen apabila televisyen memaparkan SMS berkenaan. Apa yang menjadi kebimbangan kita sekarang
ini ialah penggunaan bahasa yang tidak betul melalui SMS. Rata-rata bahasa yang digunakan adalah bahasa
yang tidak baku atau bahasa basahan.
Terdapat campur aduk antara bahasa Melayu dan Inggeris, bahasa daerah
dan dialek. Terdapat juga
singkatan-singkatan yang digunakan sewenang-wenangnya seperti leh join (boleh sertai), keta (kereta), camne (macam mana), pekaba
(apa khabar), sume (semua), pastu
(selepas itu) , x nak (tidak hendak),
wat (buat), cian (kasihan) dan lain-lain.
Selain itu terdapat juga perkataan-perkataan yang disingkatkan daripada
bahasa Inggeris dan diMelayukan seperti lebiu
(love you), opis (office), kol (call), tq (thank you) dan pelbagai lagi.
Sebenarnya
perkataan-perkatan ini bukanlah merupakan singkatan sebaliknya perkataan yang
ejaannya telah diubahsuai sembarangan.
Keadaan ini sebenarnya tidak menyumbangkan kepada perkembangan bahasa
tetapi sebaliknya mengelirukan serta membantutkan proses inovasi bahasa yang
positif.
SMS
yang merupakan alat penghubung di antara dua individu dengan kaedah cepat dan
menjimatkan kini dikatakan merosakkan bahasa.
Penggunaan simbol, kod dan singkatan-singkatan yang tidak sepatutnya
terbawa-bawa dalam aktiviti rasmi sehingga dikatakan menjadi punca kemerosotan
penguasaan bahasa Melayu terutamanya pelajar-pelajar sekolah dan masyarakat
lainnya. Malah antara sebab kemerosotan
pencapaian kelulusan Bahasa Inggeris dalam PMR beberapa tahun kebelakangan
dikatakan berpunca daripada budaya SMS dan sembang internet. Ramai calon menggunakan singkatan-singkatan
dalam esei seperti yang dilakukan ketika bersembang di internet dan SMS.
Bagi
mengelakkan berlakunya pencemaran bahasa akibat budaya SMS dan sembang internet
ini, maka guru-guru haruslah memberi penekanan
kepada para pelajar agar tahu membezakan antara bahasa untuk urusan
rasmi dan tidak rasmi. Di samping itu
guru-guru harus menitikberatkan kaedah penyampaian bahasa Melayu di dalam bilik
darjah terutamanya daripada aspek tatabahasa.
Para guru juga perlu menjadi contoh yang baik dalam penggunaan bahasa
Melayu yang teratur dan anggapan bahawa bahasa Melayu begitu mudah hingga tidak
perlu dipelajari secara serius perlu dikikis di kalangan pelajar.
2.3 Pengaruh Bahasa Dalam Media
Media merupakan satu wadah penting yang
mampu merangsang dan mempengaruhi sikap serta tingkah laku sesebuah
masyarakat. Perkembangan industri media
kini sejajar dengan arus kemodenan dan kemajuan teknologi yang semakin canggih.
Media merupakan sumber penyampai maklumat bagi memperolehi pengetahuan dan
hiburan. Selain itu, media juga merupakan penyumbang penting terhadap corak
kehidupan dan tingkah laku sosial anak-anak muda masa kini. Jenis-jenis media ialah seperti saluran
televisyen, internet, radio,
suratkhabar, majalah, buku-buku dan sebagainya.
Malaysia kini telah mempunyai pelbagai
saluran televisyen yang dibekalkan oleh pihak kerajaan mahupun swasta .
Saluran-saluran ini pula berlumba-lumba menyiarkan berbagai-bagai rancangan
yang bertujuan menarik perhatian para penonton.
Persaingan ini lebih mengutamakan keuntungan tanpa memikirkan kualiti
dan mutu rancangan yang disiarkan. Hasilnya terdapat tayangan-tayangan yang
melampaui batas-batas susila budaya rakyat Malaysia dan memberi pengaruh
negatif terhadap golongan remaja dan bawah umur yang menonton. Penggunaan bahasa tidak sopan juga amat
berleluasa dan seakan di pandang remeh oleh pihak stesen televisyen. Contohnya seperti rancangan “Lu Pikir La
Sendiri’ yang dikelolakan oleh pelawak muda tanah air iaitu Nabil mempunyai
pengaruh bahasa tidak sopan yang amat ketara.
Tajuk rancangan itu sendiri telah menunjukkan penggunaan bahasa yang
tidak sopan. Lebih menyedihkan apabila
bahasa-bahasa yang digunakan menjadi ikutan ramai terutama golongan anak-anak
sekolah.
Di samping itu, filem-filem seperti KL Gengster,
Kongsi, KL Drift dan beberapa lagi banyak menggunakan bahasa yang kasar dan
tidak sopan. Contohnya perkataan seperti
‘lu’, ‘gua’, ‘bro’,’beb’ sering
diulang-ulang di dalam dialog sehingga naik jelak mendengarnya. Namun begitu, ungkapan-ungkapan inilah yang
sering ditiru dan menjadi ikutan oleh para remaja apabila berinteraksi sesama mereka.
Selain
itu, penggunaan bahasa Melayu oleh media elektronik disifatkan oleh Persatuan
Pendidik Bahasa Melayu (PPBMM) semakin merosot kualitinya. Pelbagai kesalahan bahasa yang berterusan
dikesan dalam pelbagai program televisyen dan radio khususnya stesen swasta
sejak akhir-akhir ini. Antara contoh kesalahan paling kerap ialah
penggunaan kata ganti nama pembesar dan pemimpin negara yang disebut tanpa rasa
sopan dan hormat. Nama pembesar berkenaan kerap kali disebut dengan panggilan
hormat yang dan betul pada sebutan pertama, tetapi panggilan berikutnya hanya
menggunakan nama peribadi beliau sahaja.
Dalam masyarakat Melayu, ini bukanlah amalan yang wajar atau berbudaya
kerana sebagai tanda hormat nama peribadi mereka tidak patut disebut, tetapi
digantikan dengan kata ganti nama yang sesuai dengan taraf atau kedudukan
mereka dalam status sosial masyarakat. Penggunaan
kata ganti 'kita orang', 'korang',
dan 'diorang' yang merujuk kepada
ganti nama 'kami', 'kalian' dan 'mereka', yang kini meluas digunakan
dalam drama terbitan stesen-stesen televisyen dilihat sebagai satu kesalahan
yang mencemar dan merendahkan bahasa Melayu. Kesalahan bahasa itu jika tidak
dibendung akan membawa impak buruk terhadap perkembangan bahasa Melayu kerana
pengaruh media elektronik terhadap penonton dan pendengar khususnya kanak-kanak
adalah sangat besar.
3.0 Kesimpulan.
Bahasa merupakan alat untuk berhubung
antara anggota masyarakat. Komunikasi
ini berlaku secara meluas, baik secara rasmi atau tidak rasmi. Masyarakat pada hari ini perlu menerima
hakikat bahawa perkembangan teknologi maklumat dan komunikasi (TMK) berkait
secara langsung dengan kemampuan menjana idea, kreativiti dan inovasi bagi
memantapkan penggunaan bahasa Melayu.
Masyarakat pengguna bahasa Melayu
perlu bersikap terbuka dan bersedia menerima cabaran perkembangan dunia
teknologi maklumat dan komunikasi (TMK) yang dipengaruhi oleh bahasa asing
iaitu bahasa Inggeris. Usaha untuk
membentuk peristilahan bahasa Melayu dalam bidang ini perlu lebih progresif dan
terbuka dengan menerima penyerapan masuk kata-kata asing bagi pengayaan
perbendaharaan kata bahasa Melayu.
Perkembangan pesat dalam teknologi maklumat dan komunikasi (TMK) telah
mencorakkan bentuk masyarakat, struktur ekonominya dan persaingan sengit dalam
pasaran antarabangsa.
Justeru, pelbagai langkah perlu diambil
bagi menangani masalah ini daripada terus merebak dan berleluasa. Usaha
pelbagai pihak daripada semua peringkat masyarakat adalah perlu bagi
memastikan kejayaan dicapai. Kesedaran
di kalangan masyarakat tentang kepentingan bahasa yang betul perlulah
dipertingkatkan. Penggunaan bahasa yang
bertepatan, sesuai dan betul akan memberi kesan dan makna yang mendalam untuk
menyampaikan sesuatu maksud semasa kita berkomunikasi dengan orang lain. Memahami apa yang disampaikan menjadikan
individu yang di lawan cakapnya merasa dihargai dan gembira. Ini menandakan
bahawa proses komunikasi itu berjaya.
Kemakmuran dan keharmonian sesebuah negara bergantung kepada rakyatnya
yang memartabatkan kedaulatan bangsa dan menjaga tatasusila dalam budaya
kehidupan yang dilalui.
Bibliografi
Asmah Hj. Omar. 2002. Setia dan santun bahasa. Tanjung Malim: Penerbitan Universiti Perguruan Sultan Idris.
Dr. Puteri Roslina Abdul
Wahid. (2011). HBML4103
Sejarah perkembangan bahasa
Melayu. Selangor darul Ehsan. Meteor Doc. Sdn. Bhd.
Nik
Safiah Karim. (1999). Pemerkasaan
bahasa Melayu dalam pembinaan tamadun
abad ke-21. Kertas kerja
dibentangkan di seminar bahasa Melayu dalam era siber
pada
28 -30 September 1999 di Hotel Lagenda, Kuala Lumpur. Anjuran Dewan
Bahasa dan Pustaka.
Teo
Kok Seong. 1996. ”Penukaran kod dan bahasa:
Satu fenomena kedwibahasaan”.Pelita Bahasa.Halaman 41-43.
Zaidi Ismail. 2005. Pelita bahasa. Kuala Lumpur.
Zamri
Mahamod & Mohamed Amin Embi. (2008). Teknologi
maklumat dan komunikasi dalam
pengajaran dan pembelajaran bahasa Melayu.
Teori dan praktis. Shah Alam: Kharisma Publication Sdn. Bhd.
No comments:
Post a Comment